Przez cały maj na Białorusi odbywały się masowe aresztowania ludzi we wszystkich miastach, od 8 czerwca sytuacja nadal się pogarsza. Skład zatrzymanych jest bardzo zróżnicowany, ale łączy ich jedno – w jakiś sposób wyrażali swoje zwątpienie co do statystyk państwowych, dotyczących koronawirusa lub wyrażali obawę o poprawność państwowego kursu obranego przez Aleksandra Łukaszenko – w tym organizowania wydarzeń masowych podczas pandemii. W szczególności 9 czerwca 2020 r. pracownik brygady pogotowia ratowniczego z Lidy, Pavel Paleychik został zwolniony z pracy za udział w pikietach Siergieja Tichonowskiego; opowiedział prawdę o sytuacji z koronawirusem i sprzętem w szpitalu, brakiem masek i osobistego wyposażenia ochronnego dla lekarzy. Wcześniej był zawieszony w pracy, a następnie aresztowany na 7 dni. Decyzję o zwolnieniu podjął główny lekarz z Lidy Vadim Trubchik. Cały zespół bronił ratownika medycznego, pisząc listy do administracji z licznymi podpisami.

Wraz z rozpoczęciem kampanii prezydenckiej wśród zatrzymanych pojawiło się wielu członków grup inicjatywnych oraz osób popierających nominację alternatywnych kandydatów na prezydenta Białorusi.

Międzynarodowe centrum inicjatyw obywatelskich „Nasz dom” występuje przeciw nielegalnym zatrzymaniom, ściganiu karnemu, aresztowaniom administracyjnym, groźbom zabrania dzieci z rodzin, na które narażeni są obywatele Białorusi.

Żądamy natychmiastowego uwolnienia wszystkich uwięzionych z powodów politycznych!

Zwracamy się do społeczności międzynarodowej o zwrócenie szczególnej uwagi na bezpośrednie groźby Aleksandra Łukaszenki  o strzelaniu do ludności cywilnej podczas pokojowych demonstracji, w szczególności do zdania, które wypowiedział, przedstawiając nowego premiera Białorusi 4 czerwca 2020 r . Cytujemy dokładną wypowiedź:

Aleksander Łukaszenko: „W końcu nikt nie wie, jak mój przyjaciel Rachmon (prezydent Tadżykistanu — „Nasz Dom”) z przewieszonym karabinem wjechał do stolicy Tadżykistanu w celu przywrócenia porządku. Ile osób tam zginęło, gdy walczyli z „brodatymi”. Zapomnieli, jak były prezydent Karimow (zmarły prezydent Uzbekistanu – „Nasz Dom”) w Andiżanie zdławił zamach stanu, rozstrzelawszy tysiące ludzi. Wszyscy go potępiali, ale gdy umarł – padali na kolana, szlochali i płakali. Nie przeżyliśmy tego, dlatego nie chcemy tego rozumieć. Cóż, przypomnimy! „

Jest to bezpośrednie zagrożenie egzekucjami i zabójstwami ludności cywilnej biorącej udział w wyborach prezydenckich.

8 czerwca 2020 r.  Weronika Mishchenko, działaczka Hramady Ludowej, została poważnie pobita przez policję. Przez całą noc była przetrzymywana w oddziale policji, a następnie rano została postawiona przed sądem moskiewskiej dzielnicy Mińska. Sędzia na procesie była Tatiany Motyl, znana ze specjalizacji w artykułach politycznych. Podczas procesu Weronika pokazała krwiaki na ramionach, które pojawiły się podczas jej nocnej komunikacji z policją, ale sędzia odmówił wysłania aktywistki na badanie lekarskie i nakazał jej aresztowanie na 15 dni. Za 15 dni znikną krwiaki z pobicia, ale w załączniku można zobaczyć zdjęcia siniaków i krwiaków kobiety pobitej przez policję. Zdjęcie pokazuje Weronikę Mishchenko w sądzie, jej ręce i ramiona są posiniaczone po policyjnej przemocy.

2 czerwca 2020 r. Najbardziej protestująca kandydatka Swietłana Tichanowskaja, żona najpopularniejszego blogera YouTube Siergieja Tichanowskiego, została przeszukana w domu i w letniej daczy jej teściowej. Teściowa Swietłany Tichanowskiej (matka jej męża Siergieja) po tym, jak funkcjonariusze nie pozwoliłi jej spać i przeprowadzili przeszukanie w nocy, została przewieziona do szpitala z kryzysem nadciśnieniowym. Komitet Śledczy powiedział, że w domku Swietłany Tichanowskiego znaleziono 900 tysięcy dolarów, ale wszystkie okoliczności sprawy wskazują, że te pieniądze zostały podrzucone przez Komitet Śledczy w celu usunięcia Swietłany z kampanii wyborczej (10 kg dolarów znaleziono tylko przy trzecim przeszukaniu, wszystkie trzy przeszukiwania przeprowadzono bez świadków, nikt, w tym teściowa Tichanowskiego , nie mógł wejść do domu, w którym trwały przeszukania. Taka duża ilość pieniędzy może pozwolić oskarżyć Tichanowskiego o wyrządzenie szkody państwu na szczególnie dużą skalę, co automatycznie powoduje otwarcie sprawy kryminalnej.

W tej chwili trwają aresztowania koordynatorów grupy inicjatywnej Swietłany, wszyscy są umieszczani w więzieniu na 15 dni , aby Swietłana nie mogła złożyć podpisow w CKW (Centralna Komisja Wyborcza). Zgodnie z białoruskim ustawodawstwem podpisy muszą być złożone w CKW przez koordynatorów, czyli pełnomocników, a wszyscy obecnie przebywają w więzieniu.

W ten sam sposób władze nie pozwoliły Siergiejowi zarejestrować się jako potencjalny kandydat na prezydenta, „potępiając” go na czas 15-dniowego aresztowania. Aby zostać kandydatem, Siergiej musiał złożyć swój osobisty podpis, ale nie mógł, ponieważ administracja więzienna odmówiła wpuszczenia prawników do więzienia z naruszeniem białoruskiego prawa.

Obecnie pod kandydaturą Swietłany Tichanowskiej  zebrano już ponad 100 000 podpisów wymaganych do jej rejestracji na kandydata na prezydenta. Ludzie ustawiają się w szeregu we wszystkich miastach Białorusi, stoją w nich przez 5-6 godzin, tylko po to, aby zostawić podpis pod kandydaturą Tichanowskiej.

7 media otrzymały ostrzeżenia od Ministerstwa Informacji Republiki Białorusi, głównie za naruszenie ustawy o środkach masowego przekazu („rozpowszechnianie informacji, które mogłyby zaszkodzić narodowym interesom Białorusi”).

7 czerwca 2020 r. Aleksander Łukaszenko mianował nowego ministra informacji Igora Łuckiego. Nowy szef białoruskiego Ministerstwa Informacji Igor Łucki powiedział, że strategią jego agencji w segmencie Internetu będzie również ograniczenie populacji „od informacji szkodliwych dla państwa”. Jak rozumiecie, oznacza to, że Łukaszenka poważnie ograniczy Białorusinom dostęp do obiektywnych i niezależnych informacji, w tym poprzez ściganie dziennikarzy i blogerów na YouTube (postępowania karne już się rozpoczęły).

Ściganie karne

Sprawy karne zostały wniesione przeciwko co najmniej 14 osobom / w ramach Kodeksu postępowania karnego przeprowadzana jest kontrola, w tym 2 kobietom.

Większość z nich odbywa się w ramach jednej sprawy karnej na podstawie art. 364 kodeksu karnego Republiki Białorusi (przemoc lub groźba przemocy wobec pracownika organów spraw wewnętrznych) – sprawa dotyczy szefa grupy inicjującej nominację Swietłany Tichanowskiej na kandydata na prezydenta blogera na kanale YouTube „Kraj życia” Siergiej Tichanowski i członkowie jego zespołu. Niektórzy z nich zostali zatrzymani w Grodnie w wyniku prowokacji podczas legalnego zbierania podpisów w dniu 29 maja, niektórzy zostali zatrzymani w kolejnych dniach. Obecnie nie ma oficjalnych informacji na temat statusu zatrzymanych.

Lista zatrzymanych w „sprawie Tichanowskiego”:

1. Siergiej Tichanowski – zatrzymany 29 maja, uznany za więźnia politycznego, przeniesiony z Grodna do tymczasowego aresztu w Mińsku, a następnie do SIZO-1. Przeszukania przeprowadzono w biurze, w studiu i w domku należącym do jego matki, w wyniku czego znaleziono 900 000 dolarów amerykańskich. Po przeszukaniu matka blogera trafiła do szpitala z kryzysem nadciśnieniowym;
2. Dmitrij Furmanow – zatrzymany 29 maja;
3. Wergiliusz Uszak – zatrzymany 29 maja, przeniesiony z Grodna do aresztu w Mińsku-1;
4. Wasilij Bobrowski – zatrzymany 29 maja, przebywa w więzieniu-1, mieszkanie zostało przeszukane;
5. Vladimir Naumik – zatrzymany 29 maja, przeszukano mieszkanie, zajęto sprzęt;
6. Aleksander Aranowicz – aresztowany 29 maja, przebywa w więzieniu-1, w mieszkaniu przeprowadzono przeszukania, zajęto wszystkie środki pieniężne rodziny zatrzymanego;
7. Siergiej Kołmykow – zatrzymany 29 maja, przebywa w więzieniu-1, mieszkanie zostało przeszukane;
8. Jewgienij Reznichenko – zatrzymany 30 maja, przebywa w więzieniu-1, mieszkanie zostało przeszukane;
9. Artem Sakov – zatrzymany w dniu 31 maja, przeniesiona z Grodzieńskiego ITT do Mińska, mieszkanie zostało przeszukane, atrybuty kanału „Kraj do życia” były skonfiskowane, przeszukanie dokonano również w mieszkaniu dziewczyny zatrzymanego OlgiKarakinej, jej wyposażenie, dokumenty i środki pieniężne zostały skonfiskowane;
10. Vladimir Book – aresztowany 04.06.

W stosunku do dziennikarza Siergieja Satsuka wszczęto postępowanie karne zgodnie z częścią 2 art. 430 kodeksu karnego Republiki Białorusi (Otrzymanie łapówki), prawdopodobnie na podstawie art. 209 (oszustwo) powstaje nowy zarzut. Satsuk jest znany z głośnych dochodzeń dziennikarskich w sprawie korupcji w służbie zdrowiu.

W stosunku do dziennikarza Andrieja Miedwiediewa, zgodnie z kodeksem postępowania karnego przeprowadzana jest kontrola za komentarz na portalu społecznościowym, który rzekomo zawiera obrazę redaktora regionalnej gazety “Dnieprowiec”.

W stosunku do działaczki na rzecz praw człowieka i eko-aktywistki Eleny Maslyukovej przeprowadzana jest kontrola w ramach sprawy o znieważeniu urzednika. Podczas przeszukania jej mieszkania skonfiskowano jej sprzęt osobisty.

Przeciwko blogerce Oldze Żurawskiej wszczęto postępowanie karne na podstawie art. 369 kodeksu karnego Republiki Białorusi (publiczna zniewaga urzędnika państwowego w związku z wykonywaniem jego obowiązków służbowych) za komentarz do wideo na jej kanale na YouTube, zawierającego negatywną ocenę urzędnika spraw wewnętrznych.

Oskarżenie administracyjne

W ciągu ostatniego miesiąca zatrzymano, ukarano grzywną czy uwięziono – 275 (+65 przypadków w ostatnim tygodniu) obywateli.

Spośród nich 98 (+21 w ostatnim tygodniu) osób zostało zatrzymanych na 2-3 dni przed procesem, tj. do rozpraw łącznie będą  203 (+26) dni w areszcie.

82 (+8 za ostatni tydzień) osoby otrzymały areszt administracyjny; w sumie wychodzi 926 (+129) dni aresztu administracyjnego, średnio około 11 dni na osobę. W tej chwili 23 (+13) osoby są w areszcie tymczasowym.

Całkowita liczba grzywien otrzymanych przez zatrzymanych wynosi 2833,5 (+313 za ostatni tydzień) jednostek podstawowych, czyli 76504,5 ruble lub około 28335 euro lub 32010,2 dolarów amerykańskich. Większość otrzymanych grzywien zasądzono na podstawie art. 23.34 kodeksu administracyjnego „Naruszenie procedury organizowania lub prowadzenia wydarzeń publicznych”.

Wśród represjonowanych 50 (+14 za ostatni tydzień) kobiet, wśród zatrzymanych kobiet są również matki-328, które publicznie mówiły o niesprawiedliwych wyrokach sądowych wobec swoich dzieci skazanych na długie kary (10-15 lat) za drobne naruszenia związane z lekami. 5 (+1 za ostatni tydzień) kobiet zostało aresztowanych na ogół 39 (+8 za ostatni tydzień) dni. 7 (+1 za ostatni tydzień) kobiet zostało zatrzymanych w oczekiwaniu na proces przez łącznie 12 (+3) dni. 1 kobieta wzięła urlop własny koszt (pod presją administracji, która wygląda jak zwolnienie lub sankcje pieniężne). 

Zatrzymano 1 7 (+5 w ostatnim tygodniu) dziennikarzy. 5 dziennikarzy zostało aresztowanych łącznie na 62 dni.

6 maja 2020 r. 1 dziennikarz (rosyjski) został pozbawiony akredytacji i deportowany w ciągu 24 godzin z Białorusi za ogłoszenie realnych danych o zmarłych od koronawirusa w mieście Stolbcy. Jego raport pokazał, że władza ukrywa prawdziwą liczbę zmarłych. Jeśli chodzi o Stolbcach to wiele osób umiera tam teraz od koronawirusa o czym nie informuje się w oficjalnych statystykach.  Na ten temat nawet różni blogerzy YouTube stworzyli nagrania – oni również zostali poddani represjom.

18 (+5 w ostatnim tygodniu) blogerów zostało zatrzymanych i otrzymano ogółem 192 (+30 w ostatnim tygodniu) dni aresztu administracyjnego.

Zatrzymano 16 (+12 w ostatnim tygodniu) członków i wolontariuszy zarejestrowanych grup inicjatywnych w celu zebrania podpisów w celu nominacji kandydatów na prezydenta.